Próby glebowe – podstawa racjonalnego nawożenia
Nawożenie jest jednym z najważniejszych czynników plonotwórczych. Przy stale rosnących kosztach środków produkcji nie ma mowy o nawożeniu „na oko”. Zwykle prowadzi to do zachwiania proporcji pomiędzy poszczególnymi składnikami. Efektem są zawsze straty plonu. Do ustalania odpowiednich dawek nawozów służą zalecenia opracowane przez wyspecjalizowane laboratoria np. Stacje Chemiczno Rolnicze na podstawie wykonanej analizy gleby.
Okres pożniwny po zbiorze przedplonu a przed wysiewem nawozów mineralnych na polach przeznaczonych pod buraki cukrowe jest dobrą porą do pobierania próbek glebowych. Podstawowy zakres analizy glebowej obejmuje określenie poziomu pH, zawartości fosforu, potasu i magnezu. Można też zlecić wykonanie analizy na zawartość mikroelementów.
Badania gleby powinny być wykonywane nie rzadziej niż raz na 4 lata. Duża liczba gospodarstw wykonuje próby glebowe raz na dwa lata lub co roku. Wtedy jest możliwe śledzenie zmian zasobności gleby w składniki pokarmowe. Pamiętajmy, że próbek nie należy pobierać na obrzeżach pola, w miejscach po stogach, kopcach, bruzdach, kretowiskach, w zagłębieniach i ostrych wzniesieniach terenu, bezpośrednio po zastosowaniu nawozów mineralnych, po nawożeniu organicznym oraz w okresach nadmiernej suszy lub wilgotności gleby.
Sposób ich pobierania jest bardzo ważny, ma decydujący wpływ na wiarygodność wyników a tym samym na prawidłowe zalecenia nawozowe. Próba ogólna (uśredniona) powinna reprezentować obszar użytku rolnego o zbliżonych warunkach przyrodniczych (typ, rodzaj i gatunek gleby). Maksymalna powierzchnia przypadająca na próbę ogólną, przy wyrównanej kategorii gleby i zbliżonym ukształtowaniu terenu nie powinna przekraczać 4 ha.
Pobieranie próbek gleby można przeprowadzić dwoma sposobami:
- laską Egnera lub za pomocą szpadla,
- zlecić wyspecjalizowanej firmie.
W obu przypadkach obowiązują te same zasady:
- próba ogólna powinna składać się z 15-20 próbek pojedynczych,
- próbki pojedyncze powinny zostać pobrane z wierzchniej warstwy gleby 25 - 30 cm,
- równomiernie z całej powierzchni pola,
- próba ogólna (wymieszane w pojemniku próbki pojedyncze) o wadze 0,5 kg zapakowana do woreczka lub pudełka wystarczy do określenia wszystkich parametrów.
[treść archiwalna]
Szybki rozwój technologii informatycznych i nawigacyjnych wkroczył również do branży rolniczej. Technologię GPS zaczęto wprowadzać w krajach Europy Zachodniej dopiero 10 lat temu. W Polsce również system ten znajduje wielu zwolenników. W dużych gospodarstwach można spotkać pobieranie prób glebowych z użyciem specjalistycznych urządzeń z systemem GPS. Do tego celu służy automat z dziobakiem, który wykonuje nakłucie na głębokości 30 cm. To urządzenie może być zamontowane na pojazdach typu quad lub samochodach terenowych. Każdy pojazd wyposażony jest również w GPS. To oznacza, że zna dokładnie swoją pozycję, a mówiąc ściślej pozycje zamontowanej na nim igły, która pobiera próbę gleby. Przed pobraniem próbek gleby operator pojazdu objeżdża pole tworząc jego obraz na urządzeniu GPS – pomiar powierzchni. Następnie na polu które widzi na wyświetlaczu urządzenia ustala schemat i miejsca poboru prób zgodnie z wcześniejszymi założeniami np: 10 nakłuć na jedną próbę ogólną z 1 ha. Operator po kolei dociera do wszystkich miejsc na polu, do których prowadzi go GPS gdzie pobiera próbki gleby. Każdą próbę ogólną pakuje do woreczka foliowego i dokładnie opisuje: z jakiego pola i miejsca została pobrana.
Firmy specjalizujące się w obsłudze rolnictwa posiadają odpowiedni sprzęt i oferują usługi analizy gleb w pełnym zakresie.
Przykład oferty:
- Pomiar pola wyznaczonego do poboru prób glebowych z użyciem sygnału GPS,
- Budowa siatki oraz planu poboru prób glebowych (siatka 1 ha, czyli 1 próba na 1 ha. Na jedną próbę składa się około 20 indywidualnych nakłóć gleby, celem uśrednienia wyniku analizy),
- Pobór prób glebowych przy użyciu sygnału GPS, wysłanie próbek glebowych do badania,
- Analiza otrzymanych wyników w formie cyfrowej, budowa map zasobności gleby,
- Budowa map aplikacyjnych gleby dla P i K,
- Rozsiewanie nawozu z pomocą systemu zmiennego dawkowania nawozu oraz systemu nawigacji satelitarnej.
Warto pamiętać, że każde nakłucie jest rejestrowane w GPS i w zależności od potrzeb pozwala pobrać próby glebowe z tych samych miejsc po określonym czasie. Takie dane pozwalają na monitorowanie i diagnozowanie konkretnych pól. Na podstawie opracowanych map zasobności gleby w nowoczesnych gospodarstwach tworzone są plany nawożenia dla określonych roślin uwzględniające zakładany plon i potrzeby pokarmowe. Aby aplikować nawozy na podstawie uzyskanych informacji o polu rolnicy potrzebują narzędzi, mianowicie panelu GPS, do którego można wprowadzić dodatkowe informacje typu: przedplon, rodzaj nawozu oraz rozsiewacz ze sterownikiem. Jest to przyszłość dla rolników uwarunkowana jednak posiadaniem dużych powierzchni.
Niezależnie od sposobu pobrania, próby dokładnie zaetykietowane (nr próbki, nazwisko i imię właściciela gospodarstwa, nazwa wsi i gminy) dostarczane są do wyspecjalizowanego laboratorium glebowego np. Stacja Chemiczno - Rolnicza lub miejsca wskazanego przez służby surowcowe cukrowni. Po przeprowadzonej analizie ustalana jest zawartość składników pokarmowych: P, K, Mg i pH i opracowane zalecenia nawozowe. Wyniki analizy i zalecenia w przypadku pobierania prób sposobem tradycyjnym rolnik otrzymuje w formie papierowej. W przypadku kiedy próby pobierane są z nawigacją GPS wyniki są przesyłane do firmy lub rolnika pobierającego próby gleby w wersji elektronicznej i drukowanej.
Burak cukrowy jest rośliną wymagającą gleb odpowiednio zasobnych w składniki pokarmowe. Aby uzyskać satysfakcjonujący plon korzeni i cukru z 1 ha należy zapewnić roślinom w określonym środowisku glebowym optymalny poziom pH i wystarczającą ilość poszczególnych składników. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy będziemy dysponować informacjami o stanie swoich pól na podstawie wykonanych analiz glebowych. Ustalanie dawek nawozów w/g zaleceń wydanych na podstawie analizy gleby umożliwia Plantatorom uzyskanie wysokiego, dobrej jakości plonu.
Zachęcamy do pobierania prób glebowych i nawożenia pól przeznaczonych pod uprawę buraków cukrowych zgodnie z zaleceniami.
Laska Egnera[treść archiwalna]
Schematy pobierania próbek glebowych[treść archiwalna]
